زندگی با نوپای تازه وارد شده ، یکی از مراحل لذت بخش و هیجان انگیز هر والدی است. نوپایان محو رخداد هایی می شوند که ما معمولا به آنها دقتی نداریم : ممکن است ساعت ها دنبال مورچه ها در حیاط خانه بگردند ، ممکن است ابر ها را ببینند و داستان ها و اشکال مختلف را از آنها تعریف کنند ، ممکن است یک بازی ساده ، همانند قایم باشک ، آنها را ساعت ها سرگرم کند…
تا همین اواخر ، مردم به غلط فکر می کردند که بیشتر بچه ها به خاطر درد معده گازدار گریه می کنند. بعدها نظریات دیگر ارائه شدند که به مراتب علمی تر و کاربردی تر بودند. یکی از فرضیات این است که اصولا نوزادان ما سه ماه زودتر و قبل از آمادگی کامل شان برای ورود به جهانی جدید به دنیا می آیند. و زمانی که سه ماهه چهارم را با تقلید همان احساساتی که در رحم مادر دوست داشتند – یعنی همان آرامش ، همان صدا ، همان حرکات ریتمیک – برای شان خلق می کنیم ، خیلی زودتر به آرامش می رسند و طولانی تر می خوابند.
نوپایان ، بالغین کوچک یا حتی بچه های کوچک شده نیستند. آنها بیشتر شبیه بجه کوچولوهای غارنشین بی تربیت هستند. خانه های ما برای نوپایان یا بسیار کسل کننده و یا تهییج کننده به نظر می رسند. مغز کودک با زبان و منطق در ستیز است به خصوص وقتی عصبانی می شود. انگیزه های طبیعی رشد کودک نوپا اغلب آن ها را به برخورد مستقیم با شما وادار می کند. وقتی درمی یابید که کودک شما دارای سرشتی منحصر به فرد است ، به درک بیشتری از نقش خود به عنوان پدر و مادر دست خواهید یافت. در این نوشتار سعی شده نکاتی کاربردی در مشاوره روانشناسی کودک و نوپایان بیان شود.
درست مانند بزرگسالان، کودکان نیز به شیوه‌ای متفاوت به استرس واکنش نشان می‌دهند که بستگی به سن، شخصیت فردی و مهارت‌های رفتاری دارد. زمانی که صحبت از اضطراب کودکان است، آن‌هایی که به تازگی به مدرسه وارد شده‌اند، چندان قادر به بیان احساساتشان به صورت کامل نیستند اما کودکان بزرگ‌تر می‌توانند بیان کنند که دقیقاً چه چیزهایی آنها را ناراحت می‌کند و چرا. اگرچه هیچ تضمینی وجود ندارد که این اطلاعات را در اختیار پدر و مادرشان بگذارند. در این مقاله سعی می‌کنیم تا علت استرس‌ها و اضطراب کودک و علائم این مشکل رایج میان خردسالان را بیان کنیم.
با توجه به اینکه کودکان هر کدام طبیعت و سرشت متفاوتی از همدیگر دارند ، اما می توان آنها را در طبقه بندی که در زیر می آید تقسیم بندی کرد. در این نوشتار تحت عنوان مشاوره روانشناسی کودک در تشخیص سرشت (شخصیت) نوپایان ، می توانید با استفاده از دستورالعمل های گفته شده ، سرشت کودک نوپای خودتون را مشخص کنید:
هر پدر و مادری که تا کنون در مشاوره روانشناسی کودک ، ملاقات کرده ام ، با تمام یا برخی از چهار مورد زیر ، رو به رو شده اند ؛ که می تواند سال های نوپایی را دشوارتر سازد.
ایده کلی خانواده هسته ای (خانواده ای تنها متشکل از پدر و مادر و بچه ها) اختراعی جدید است. در حقیقت یکی از بزرگ‌ترین تجربیات در تاریخ بشر است. پیشینیان ما همیشه در قالب خانواده های گسترده زندگی می کرده اند. (آن ها در کنار پدربزرگ ها و مادربزرگ ها ، عمه ها ، خاله ها ، عموها ، دایی ها و … روزگار می گذراندند.)
راز برقراری ارتباط کلامی با یک فرد عصبانی و آشفته تحت عنوان “قانون فست فود” می باشد. بخش اول این قاون چنین است: «هر کسی که بیشتر آشفته و عصبانی است اول از همه صحبت کند؛ طرف مقابل فقط شنونده باشد ، حرفی را که به او می زنند تکرار کند ، و فقط بعد از طی همه این مراحل است که نوبت به صحبت کردن او می رسد.» بخش دوم قانون فست فود می گوید:«آنچه شما به یک آدم آشفته عصبانی می‌گویید ، به اهمیت شیوه ای که آن کلام را به او بیان می دارید، نیست.»
در زیر به چهار کاری که نباید در تربیت کودک انجام دهیم اشاره شده است. از نگاه مشاوره روانشناسی کودک ، ما زمانی گرفتار انجام این کارهای بد می شویم که می خواهیم احساسات نوپایان خود را «نادیده گرفته» و یکه تاز میدان شویم :
وقتی کسی می گوید : هر کی دیگه جای تو باشه ، از پس این کار بر میاد ، تو چرا نمی تونی؟ چه احساسی به شما دست می دهد؟
بیشتر ما از مقایسه شدن با دیگران بدمان می آید ، به خصوص وقتی که هدف از این کار تحقیر شدن ما باشد :
• چرا نمی تونی مثل خواهرت کار بکنی؟
• سعی کن دیگه ! هیچ کدوم از بچه ها مثل تو این جور آبروریزی نکردن
جدا از ناعادلانه بودن مقایسه ، دو دلیل بزرگ دیگر وجود دارد که چرا باید از مقایسه کردن اجتناب کنید : قبل از این که خودتان هم بدانید ، سعی می کنید مانع از این شوید که کودک شما برخی از رفتارهای بد دیگر کودکان را تقلید کند. همچنین او نیز به خوبی می داند وقتی خودش به این موضوع اشاره می کند که چطور پدر و مادر دوستش بهتر از شما هستند ، خدا می داند چه احساس تنفری در شما ایجاد می شود!
بیشتر والدین آموخته اند که جواب فریادهای کودک شان را با لحنی خونسرد و آرام بدهند. این راهکار خوب و منطقی به نظر می آید اما مشکل اینجاست که بیشتر اوقات چندان راهگشا و تاثیرگذار نیست. در این نوشتار سعی کرده ایم چند تکنیک مشاوره روانشناسی کودک برای زبان نوپایان را بیاوریم.
صدای آرام وقتی خوب و تاثیرگذار است که بچه ها خوشحالند. اما وقتی عصبانی هستند راه به جایی نمی برد . دلیل این امر را از نگاه یک مشاوره روانشناسی کودک مرور می کنید :
انها احساس می کنند کسی درک شان نکرده . این که با خونسردی هر چه تمام تر دست رد به تقاضای نوپای تان بزنید ، این فکر را به ذهنش متبادر می کند که شما درک نمی کنید او تا چه حد خواهان رسیدن به خواسته اش است! بنابراین قدم بعدی اش چیست؟ خواسته اش را با صدای بلندتر و با کلمات خشن تر و جدی تر بیان می کند تا بلکه به هدفش برسد! «که این طور! پدر متوجه نیست من چی می گم! پس بهتره داد بزنم تا دقیقا بفهمه من چه احساسی دارم!»
در بحث قبلی تربیت کودک ، گفتیم که یکی از راه های آرام کردن کودک، درک احساساتی است که او در حال تجربه کردن آن ها می باشد. با تکرار عبارات مرتبط با افکار کودک، به او می فهمانید که متوجه شدت خشم و یا عصبانیت او شده اید. برای درک بهتر این تکنیک ها، پیشنهاد می کنیم مقاله : تکنیک مشاوره روانشناسی کودک درباره زبان نوپاها را ابتدا مطالعه کنید.
در اینجا به پنج تکنیک ساده برای آرام کردن نوپایان می پردازیم که باعث می شوند به بهتر درک کردن نوپایان مان کمک کنند. این تکنیک ها در بحث مشاوره روانشناسی کودک کاربرد دارند و بحث روز تلقی می گردد :
