بررسی عوامل طلاق

طلاق در بسیاری از سرزمین‌های باستانی از جمله میان‌رودان، یونان، ایران، مصر و چین وجود داشته‌است و ما در این مقاله به شناخت و بررسی عوامل طلاق میپردازیم

طلاق پدیده ای کاملا اجتماعی است . از اینرو هرگز نه با یک عامل پدید می آید و نه با یک عامل از بین می رود .

تاریخچه طلاق:

.کنستانتین محدودیت‌های بسیاری برای طلاق ایجاد کرد و در قرن دهم میلادی کلیسای مسیحی آن را ممنوع دانست. هنری هشتم برای نخستین بار از مجلس کلیسای انگلیس خواست که ازدواج او را فسخ نماید.

به مرور زمان کشورهای اروپایی و مسیحی حق طلاق را برای زن و شوهر به رسمیت شناختند. با این حال، در سال ۱۹۸۶ در ایرلندپارلمان طلاق را غیرقانونی اعلام کرد. در انگلستان، در سال ۱۹۶۹ لایحه قانونی اصلاح طلاق به تصویب رسید که گرفتن طلاق را برای زن و شوهر آسان‌تر کرد. بین سال‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰، میزان طلاق در بریتانیا به‌طور ثابت هر سال ۹ درصد افزایش یافت و در طی آن دهه دو برابر شد. امروزه در بسیاری از جوامع اروپایی، میزان طلاق افزایش یافته‌است. در کشورهایی که ازدواج همجنسگرایان قانونی است طلاق آنان هم پیش‌بینی شده‌است. بر اساس آمار میزان طلاق بین همجنسگرایان کمتر است.

طلاق به معنی پایان قانونی ازدواج و جدا شدن همسران از یکدیگر است و در پی آن حقوق و تکالیف متقابلی که بین زوجین در هنگام ازدواج وجود داشته از میان می‌رود. طلاق معمولاً وقتی اتفاق می‌افتد که استحکام رابطه زناشویی از بین می‌رود و میان زوجین ناسازگاری و تنش وجود دارد. طلاق اجتماعی، تغییرات در دوستی‌ها و سایر روابط اجتماعی است که مرد یا زن طلاق گرفته با آن‌ها سر و کار دارد. طلاق روانی، موقعیتی است که از طریق آن فرد پیوندهای وابستگی عاطفی به همسرش را قطع کند و به تنها زیستن تن دردهد.

طلاق با فسخ ازدواج متفاوت است. فسخ ازدواج به معنای این است که ازدواج صورت گرفته از ابتدا باطل و بی‌اعتبار بوده‌است. شیوهٔ انجام طلاق در قوانین کشورهای مختلف بسیار متفاوت است اما در اغلب کشورها نیاز به تأیید یک دادگاه یا مرجع رسمی حقوقی وجود دارد. مذاهب مختلف نیز رویکردهای متفاوتی به طلاق دارند. طلاق در اسلام به اختیار شوهر انجام می‌شود اما زن نیز در شرایط خاصی ممکن است حق طلاق را به دست بیاورد.

واژه طلاق از ریشه عربی و به معنی «گشودن گره» و «رها کردن» است و در فقه اسلامی «زائل کردن قید ازدواج با لفظ مخصوص» تعریف می‌شود.

جنبه های مختلف طلاق:

محققی به نام بوآن اظهار می دارد که وقتی ازدواج از هم می پاشد , در اثر آن چندین نوع طلاق رایجاد می شود

• طلاق عاطفی زمانی رخ می دهد که ازدواج دستخوشی تباهی می شود (اما ممکن است تا بعد از حکم طلاق ادامه یابد)
• طلاق قانونی
• طلاق اقتصادی , که در رابطه با پول و توافقها مالی ( مانند مهریه)
• طلاق هم والدی , که در ارتباط با نگهداری و سرپرستی از فرزندان خانوادهای تک والدی , یا حق ملاقات یا فرزندان است.
• طلاق اجتماعی , که در زمینه تغییر روابط با جمع دوستان همسر رخ می دهد.
• طلاق روانی , که در حضور مسائل مربوط به بازیابی خود پیروی فرد و مشکلات مربوط به فکر کردن بر اساس ضمیر <<من>> نه <<ما>> است.برخی از عناصری را که ممکن است به طور بلقوه طلاق زا باشند مثل فقر ، جهل و نا آگاهی بر شمردیم . اما هرگز آنان نمی توانند به تنهایی جدایی را موجب شوند . گفته می شود که فقر ، جهل ، وناآگاهی عواملی موثر بر طلاقند ، اماتمامی فقرا و بی سوادان   همسران خود را طلاق نمی دهند . باید عوامل یا عناصری دیگر با این پدیده  بیامیزد تا از آن جدایی بر خیزد .   آنچه در این زمینه اهمیت دارد ،  شناخت علل و عوامل طلاق در دنیایی است که رشد آنرا موجب شده است . در بروز طلاق علل و عوامل متعددی نقش دارند ، عمده ترین عوامل آن عبارتند از:

  ۱)     ناسازگاری ، عدم تفاهم ، بداخلاقی و بگو مگوهای مکرر .

  ۲)     وجود شخص ثالث در روابط زنا شویی (خیانت).

  ۳)     تفاوت فاحش سنی هنگام ازدواج .

  ۴)     انواع انحرافات از قبیل اعتیاد ، الکلیسم ، قمار ، عیاشی .

  ۵)     اختلافات روانی ، رفتاری از قبیل عصبانیت شدید ، وسواسی ، اضطراب حاد

  بدبینی ، کم خوابی ، رشد عاطفی و اخلاقی نا مناسب .

  ۶)     مشکلات مادی و اقتصادی از جمله بدست آوردن شغل وتهیه مسکن .

  ۷)     مداخله بیجا و بی مورد والدین و سایر اعضای خانواده .

  ۸)     عدم میانجیگری والدین درمشکلات و اختلافات زوجین .

  ۹)     عدم مشورت وتحقیق در امر ازدواج و انتخاب همسر .

  اسیب‌های اجتماعی ناشی از طلاق بر فرد و جامعه:

  نبود ناگهانی همسر ممکن است احساس اضطراب یا هراس ایجاد کند؛ هر چند برخی نیز ممکن است پس از طلاق احساس خوشحالی داشته باشند. معمولاً زنان از طلاق بیش از مردان از نظر اقتصادی زیان می‌بینند، اما فرایندهای سازگاری روانی و اجتماعی برای مردان و زنان تفاوت چندانی ندارد. بعضی از مردان و زنان ممکن است پس از طلاق به ازدواج مجدد تن در دهند.

  طلاق به هر دلیل درست یا نادرست پیامدهایی دارد، هم برای فرد و هم برای اجتماع ، افراد مطلقه  و فرزندانطلاق در بهترین حالت شایدترحم محیط و افراد پیرامون خود را دریافت کنند وزندگی بعد از طلاق   به معنی یک زندگی ناقص است که غالباً زنان و فرزندان بیشترین آسیب را متحمل خواهند شد و دو نیمه شدن خانواده در اغلب موارد اثرات روحی ،روانی و اقتصادی دراز مدتی را بر جمیع اعضا خانواده و حتی  اطرافیان بر جای خواهد گذاشت ، تحقیقات روانشناسی نشان داده است که بچه‌ها مرگ والدین خود را راحت‌تر از طلاق می‌پذیرند زیرا مرگ پدیده ای طبیعی است درحالی‌که طلاق پدیده ای اجباری است و طی آن زوجین با تنفر از هم جدا شده‌اند. اینکه بعد از طلاق کودک با کدامیک از والدین زندگی خواهد کرد؟ خلاء های عاطفی او را چه کسی پر خواهد کرد؟

  طلاق باعث بروز افسردگی در کودکان و نوجوانان
  ـ به وجود آوردن زمینه های اضطراب
  ـ ایجاد روحیه پرخاشگری و عصیان در نوجوانان
  ـ بی قراری فرار از منزل – انکار حقایق و وقایع – اعتیاد – ولگردی و…می شود.

  طلاق در بسیاری از موارد و مواقع ضروری است و زوجین ناگزیر به قبول این امر هستند. ولی در اغلب موارد جدایی‌ها در نتیجه توقعات بیجای احساسی، اقتصادی و عاطفی زوجین از همدیگر، سوءظن و بدبینی بی مورد، نداشتن صبر و گذشت در زندگی، حسادت بیش از حد زن و شوهر، پرخاشگری و تندخویی زن یا مرد و غرور و خودخواهی بی مورد صورت می‌گیرد.

  سارا مک لین، پژوهشگر آمریکایی در این مورد می‌گوید: علت مشکلات روحی فرزندان طلاق، جدایی والدین یا زندگی کردن آن‌ها با یکی از والدین نیست، بلکه تشنج‌ها و درگیری‌های خانوادگی و اختلافات والدین پیش از جدا شدن، باعث بر هم خوردن آرامش ذهنی آن‌ها می‌شود و به دنبال خود معضلات رفتاری را به همراه می‌آورد. وی معتقد است جدایی به تنهایی آسیبی به هیچ یک از افراد خانواده وارد نمی‌کند بلکه مشکلات پیش از آن و عواملی که موجب رسیدن خانواده به نقطه پایان می‌شود، موجب ایجاد مشکل در روح و روان کودک و حتی والدین خواهد شد.

  پیامدهای طلاق

  عواقب و پیامدهای احتمالی طلاق یا تآثیر آن در پدیدهای روانی و اجتماعی

  فرزندان طلاق را می توان چنین بر شمرد:

  1–     بزهکاری کودکان و نوجوانان , ناسازگاری ها و رفتارهای ضد اجتماعی آنان.

  2-    فحشا به ویژه در نتیجه فقر و نا آگاهی.

  3-    بچه های طلاق آینده خوبی را برای خود تصور نمی کنند و اطمینان خود را به ارکان زندگی از دست می دهند و آنجا که بی توجهی خانواده را به مسائل و نیازهای خود لمس می کنند , در آینده نسبت به افراد پیرامون خود و در مقیاس بالاتر اجتماع به نوعی بی اعتنایی و بی توجهی کشیده می شوند.

  4-    پرخاشگری و ناسازگاری کودکان , فرار از منزلو ولگردی آنان.

  5-    افت تحصیلی, خودکشی زن یا شوهر و حتی کودک.

  6-    کاهش میل ازدواج در دیگر افراد خانواده به ویژه بچه های طلاق.

  7-    اهمال و مسامحه والدین در تعلیم و تربیت فرزندان , ایجاد آسیب های روانی اجتماعی

  عوامل کاهش دهنده طلاق:

  1-داشتن شرایط مساعد برای ازدواج

  2- توجه به مسائل معنوی و دینی و تشابه زوجین از لحاظ اعتقادات مذهبی

  3-وجود سابقه مناسب در زندگی خانوادگی.

  4- ساده زیستی

  5- ازدواج عاقلانه 

  6 – پر هیز شدید از ازدواج اجباری

  7-تشابه نسبی سطح آموزش، فرهنگ و تحصیلات.

  8- دارا بودن آموزش کافی در زمینه مسائل خانوادگی.

  9- مراجعه به مراکز مشاوره و انجام مشاوره ازدواج قبل از ازدواج.

  10- دقت کافی در انتخاب همسر.

  11- عدم دخالت اطرافیان

  12- عدم اتکاءبه دوستی‌های به اصطلاح خیابانی یا اینترنتی

  13– تعدیل کردن توقعات حذف تشریفات زاید ازدواج

  14-تعیین مهریه های مناسب

  15–تطابق پذیری و قابلیت انعطاف زوجین

منبع